İnkitici dil, aynı zamanda inkorporatif dil olarak da bilinen, morfolojik bir dil sınıflandırma türüdür. Bu dillerde, kelimeler çok sayıda morfemin (anlamlı birim) bir araya gelmesiyle oluşur. Fiil kökleri, isim kökleri ve diğer anlamlı birimler tek bir kelime içerisinde birleşerek, tüm bir cümleyi veya cümlecik gibi karmaşık bir yapıyı ifade edebilir. Bu durum, cümlenin anlamını tek bir kelimeye yoğunlaştırır.
Yüksek Morfem Yoğunluğu: İnkitici dillerde, tek bir kelime birden fazla morfem içerebilir. Bu morfemler, kökler, ekler, ön ekler, iç ekler ve diğer morfolojik unsurlar olabilir.
Cümle-Kelime Benzerliği: Bazı inkitici dillerde, tek bir kelime tüm bir cümlenin anlamını taşıyabilir. Bu, özne, nesne, fiil ve diğer cümle öğelerinin kelime içinde birleşmesiyle mümkün olur.
İsim ve Fiil Birleşimi: İsimler ve fiiller kelime içinde kolayca birleşebilir. Örneğin, bir fiil, nesnesini doğrudan bünyesinde barındırabilir.
Sentez Düzeyi: İnkitici diller, yüksek düzeyde sentezleme (birleştirme) özelliği gösterir. Bu, birden fazla anlam biriminin tek bir kelime içinde eritilmesi anlamına gelir.
İnkitici dillere örnek olarak şunlar verilebilir:
İnkitici diller, diğer morfolojik dil tipleriyle karşılaştırıldığında belirgin farklılıklar gösterir:
Çekimli Diller (Flectional Languages): Çekimli dillerde, kelime sonlarına eklenen ekler (çekim ekleri) aracılığıyla dilbilgisel ilişkiler ifade edilir. Ancak, inkitici dillerdeki gibi kelime içinde bu kadar fazla anlam birleşimi görülmez. Örneğin, Türkçe, Almanca ve Latince çekimli dillerdir.
Bitişken Diller (Agglutinative Languages): Bitişken dillerde de kelimeye ekler eklenir, ancak her ek genellikle tek bir dilbilgisel anlam taşır ve ekler kolayca ayrılabilir. Türkçe aynı zamanda bitişken bir dildir.
Yalınlayan Diller (Isolating Languages): Yalınlayan dillerde, kelimeler genellikle değişmez ve dilbilgisel ilişkiler kelime sırası veya yardımcı kelimelerle ifade edilir. Çince ve Vietnamca yalınlayan dillere örnektir.
İnkitici dilleri analiz etmek, morfemlerin karmaşık yapısı nedeniyle zor olabilir. Dilbilimciler, bu dillerdeki kelimeleri anlamlı parçalarına ayırmak ve her bir parçanın anlamını ve işlevini belirlemek için çeşitli yöntemler kullanırlar.
İnkitici dillerin sınıflandırılması ve analizi, dilbilimciler arasında bazı tartışmalara yol açmıştır. Bazı dillerin tamamen inkitici olup olmadığı veya inkitici özelliklerin hangi düzeyde belirgin olduğu konuları tartışmalıdır. Ayrıca, "inkorporasyon" teriminin tanımı ve kapsamı da farklı araştırmacılar tarafından farklı şekillerde yorumlanabilir.
İnkitici diller, dilbilimin ilginç ve karmaşık bir alanını temsil eder. Bu diller, dilin anlamı yoğunlaştırma ve ifade gücünü artırma potansiyelini gösterir. İnkitici dillerin incelenmesi, dilin yapısı, evrimi ve insan düşüncesiyle ilişkisi hakkında önemli bilgiler sağlar. Ayrıca dil çeşitliliğinin anlaşılmasına katkıda bulunur. Dilbilim alanı içerisinde önemli bir yere sahiptir.